Fundacja rejestracja i czynności po
Informacje dotyczące zakładania fundacji!
Społeczniku, z wcześniejszych blogów już wiesz, że możesz zdecydować się na założenie fundacji oprócz takich form organizacji społecznych, jak stowarzyszenie zwykłe oraz rejestrowe.
Fundacje może założyć osoba fizyczna, niezależnie od jej obywatelstwa i miejsca zamieszkania, jak również osoba prawna. Często fundację tworzy kilka osób które łączy ten sam cel, lecz możliwe jest także założenie i prowadzenie fundacji tylko przez jednego człowieka – fundatora. Fundacja posiada własną osobowość prawną, co za tym idzie, jest ona niezależnym podmiotem prawa.
Fundator lub fundatorzy w formie aktu notarialnego powołują ją do życia. Jest to tak zwany akt fundacyjny – oświadczenie o ustanowieniu fundacji i przeznaczeniu na jej rzecz określonego majątku. Fundator po założeniu fundacji tworzy statut fundacji, określa także skład i organizację zarządu, sposób jego powołania członków oraz obowiązki i uprawniania jakie będą mieli. Obowiązkiem fundatora jest sformułowanie jaki jest cel fundacji, zasad oraz formy działania fundacji. Fundator może być prezesem lub zajmować inne stanowisko w zarządzie fundacji, nie ma on jednak obowiązku prawnego uczestnictwa w dalszym działaniu fundacji.
W dzisiejszy artykule zajmiemy się czynnościami związanymi z rejestracją fundacji oraz dalszymi formalnościami po jej rejestracji.
Fundacja podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Wniosek w tym przedmiocie skład się nie później niż 7 dni od złożenia aktu fundacyjnego (art. 22 ustawy o KRS). Fundację od dnia rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym nabywa osobowość prawną. Każda fundacja wpisywana jest do rejestru stowarzyszeń (…), fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej (art. 49 ust. 1 ustawy o KRS). Fundacje płacą za rejestrację w KRS, wpis do rejestru przedsiębiorców (jeśli rejestrują działalność gospodarczą) oraz ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (jeśli rejestrują się w rejestrze przedsiębiorców).
Rejestracja fundacji.
Do rejestracji w KRS fundacji musisz skompletować do wniosku rejestracyjnego następujące dokumenty:
1) oświadczenie o ustanowieniu fundacji (akt notarialny)
2) oświadczenie wskazujące właściwego ministra nadzoru (jeżeli nie znalazło się ono w akcie fundacyjnym)
3) statut fundacji – podpisany przez fundatora
4) uchwały o powołaniu władz fundacji – uchwała o powołaniu zarządu fundacji oraz uchwała o powołaniu rady fundacji (w zależności od zapisów statutowych, ustalających wzajemne relacje między władzami fundacji, uchwały te mogą być podejmowane przez różne organy, np. jeśli według statutu fundator powołuje zarząd i radę fundacji, to jego uchwały o powołaniu tych organów powinny zostać dołączone do wniosku o rejestrację fundacji)
5) oświadczenie członków zarządu o adresie do doręczeń – każdy członek zarządu składa oświadczenie o swoim adresie pod który można dostarczać korespondencję. Informacje te mają ułatwić sądowi kontakt z podmiotami zarejestrowanymi w KRS.
Mając powyższe dokumenty można dokonać rejestracji fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Czynności tej dokonuje się na urzędowych formularzach. Składane formularze o zarejestrowanie fundacji (KRS-W20, KRS-WK) muszą być podpisane przez cały zarząd fundacji. Jeżeli rejestracja ma być dokonana przez pełnomocnika, pełnomocnictwo musi być udzielone przez cały zarząd fundacji. Jest to wygodna forma rejestrowania w sądzie rejestrowym (KRS). W takim przypadku obowiązuje opłata skarbowa od pełnomocnictwa i konieczne jest opłacenie opłaty skarbowej w wysokości 17 zł. Opłatę skarbową opłaca się na rachunek urzędu miasta (gminy, dzielnicy), w którym siedzibę ma urząd/sąd do którego składasz pełnomocnictwo.
Rejestrację Fundacji bez działalności gospodarczej można dokonać na dwa sposoby:
- w wersji papierowej. Do sądu składamy wtedy dwa oryginalne egzemplarze dokumentów (trzeci zostawiamy dla siebie).
- elektronicznie po zarejestrowaniu i zalogowaniu się na Portalu Rejestrów Sądowych (PRS), gdzie dostępne są e-formularze.
Rejestrację Fundacji z działalnością gospodarczą możemy dokonać jedynie poprzez Portalu Rejestrów Sądowych (PRS).
Tak jak zostało wyżej wskazane wniosek o rejestrację w KRS składa się na urzędowych formularzach:
1) KRS-W20 – formularz podstawowy, służący do zgłoszenia fundacji – jego nazwy, siedziby itd.,
2) KRS-WK – służy do zgłoszenia osób wchodzących w skład zarządu (na jednym formularzu KRS-WK możemy wpisać dane dwóch osób. Zatem, jeśli do zarządu wybraliśmy np. cztery osoby to wypełniamy dwa takie formularze dla zarządu),
3) KRS-WK – służy do zgłoszenia osób wchodzących również w skład organów kontroli wewnętrznej, które w zależności od zapisów statutu mogą nosić nazwę np. rada fundacji, komisja rewizyjna.
Ponadto do wniosku należy załączyć komplet dokumentów wskazanych wyżej, powołujących fundację oraz dowód uiszczenia opłaty za rejestrację w KRS. Fundacja bez działalności gospodarczej płaci 250 zł, natomiast fundacja z działalnością gospodarczą płaci za rejestrację 600 zł.
Uzyskanie osobowości prawnej – Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. – o fundacjach (Dz.U. 2023.0.166 t.j.), fundacja uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego. Za czynności niezbędne do rozpoczęcia działalności przez fundację dokonane na rzecz Fundacji przed jej wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, członkowie zarządu odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie. Po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego za zobowiązania wynikające z tych czynności fundacja odpowiada tak jak za zaciągnięte przez siebie.
Działania po rejestracji -REGON
REGON – jest to akronim od oficjalnej nazwy Rejestru Gospodarki Narodowej. Rejestr ten jest prowadzony przez GUS, a dokładnie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Służył on do zbierania informacji o firmach, jednostkach organizacyjnych i innych podmiotach działających w Polsce.
Organizacje wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) uzyskują REGON automatycznie.
REGON jest informacją o organizacji, służącą przede wszystkim do:
- identyfikacji różnych podmiotów wpisywanych do różnych rejestrów i systemów informacyjnych administracji publicznej;
- ujednoliceniu sposobu opisywania podmiotów;
- dostarczeniu ogólnej charakterystyki działających podmiotów;
- tworzenia baz adresowych działających podmiotów;
- tworzenia baz potrzebnych do badań statystycznych.
Numer REGON będzie potrzebny organizacji w kontaktach z różnymi urzędami i instytucjami (np. przy ubieganiu się numer NIP, przy wypełnianiu wniosku o dotację, przy podpisywaniu umów z różnymi kontrahentami).
Działania po rejestracji -NIP
NIP – Numer identyfikacji podatkowej – dziesięciocyfrowy kod, służący do identyfikacji podatników w Polsce. Nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego. Organizacje wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) uzyskują NIP automatycznie, bezpośrednio po zamieszczeniu w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP), danych przekazanych z KRS. Organizacja wraz z decyzją o wpisie do KRS uzyskuje identyfikator NIP. Potwierdzeniem nadania numerów jest ujawnienie w rejestrze KRS.
Identyfikator podatkowy NIP jest potrzebny organizacji w kontaktach z różnymi urzędami i instytucjami (np. przy zakładaniu konta bankowego, przy wypełnianiu wniosku o dotację, przy podpisywaniu umów z różnymi kontrahentami).
Po stronie organizacji pozostaje jeden obowiązek, dokonania zgłoszenia tzw. danych uzupełniających na druku NIP-8. Organizacja musi je sama zgłosić do urzędu skarbowego w terminie 21 dni od dnia rejestracji w KRS.
Te dodatkowe informacje to między innymi:
- miejsce przechowywania dokumentacji rachunkowej,
- informacje o rachunku bankowym/rachunkach bankowych,
- data powstania obowiązku płacenia składek,
- data wyrejestrowania z ubezpieczenia ostatniej osoby, za którą płatnik ma obowiązek składania dokumentów ubezpieczeniowych,
- przeważający rodzaj działalności statutowej (według PKD).
Działania po rejestracji – Rachunek bankowy
Do założenia rachunku w banku przez Fundację potrzebne będą:
- statut,
- wypis z KRS
- dokumenty tożsamości osób zawierających umowę w imieniu organizacji
Każdy nowy numer rachunku bankowego trzeba zgłosić do urzędu skarbowego. Zgłoszenie robi się na formularzu NIP-2.
Działania po rejestracji –Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)– rejestr zawierający informacje o osobach fizycznych kontrolujących organizację. W rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, beneficjent rzeczywisty to „każda osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem [w tej definicji klientem jest sama organizacja] poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub każdą osobę fizyczną, w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna”.
Informacje do CRBR muszą zgłaszać wszystkie fundacje oraz stowarzyszenia wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.
Nowo zarejestrowana fundacja ma 14 dni od rejestracji w KRS na zgłoszenie do CRBR. Jest to rejestr elektroniczny i zgłoszenia do niego możemy dokonywać tylko w formie elektronicznej. Wniosek (zgłoszenie) do CRBR – podpisują (elektronicznie np. profilem zaufanym ePUAP) członkowie zarządu zgodnie ze sposobem reprezentacji określonym w statucie.
Kary przewidziane za niezgłoszenie w 14-dniowym terminie beneficjentów do Rejestru, a także za podanie nieprawidłowych danych mogą być dla NGO gigantyczne. Ustawa przewiduje nawet 1 milion złotych kary dla organizacji, i nawet do 50 tys. zł kary dla beneficjenta rzeczywistego, który nie dostarczył organizacji wymaganych informacji lub podał nieprawdziwe.
Przypomnę tutaj jedynie, że fundacja jako organizacja pozarządowa, działa na rzecz określonego celu lub interesu, a nie dla zysku. Fundacja zostaje powołana do realizacji celów społecznych a także gospodarnie użytecznych. Najczęstszy cel fundacji to m.in.: ochrona zdrowia, rozwój nauki oraz kultury i sztuki, ochrona środowiska czy pomoc społeczna.
Paweł Nowacki
Prawnik
Od 2000 roku związany z obsługą cywilno-prawną, od Głównego Urzędu Ceł po Izbę Celną w Warszawie. Ponad 10 lat pracy jako Asystent Sędziego w Izbie Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Od dwóch lat związany z jedną z warszawskich kancelarii prawnych
Drogi czytelniku, jeśli potrzebujesz wsparcia w założeniu i prowadzeniu organizacji pozarządowej, zachęcamy do odwiedzenia konkretnych sekcji na naszej stronie 4-NGO.org:
Kursy dla NGO
Znajdziesz tu szkolenia online i stacjonarne, które pomogą Ci zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do prowadzenia NGO.
Usługi dla NGO
Skorzystaj z naszych usług profesjonalnych, takich jak pomoc w zakładaniu fundacji, stała obsługa prawna, konsultacje projektów czy RODO dla NGO.
Mentoring
Otrzymaj indywidualne wsparcie od doświadczonych ekspertów, którzy pomogą Ci w prowadzeniu fundacji, pisaniu projektów, koordynacji działań czy pozyskiwaniu środków
Klub NGO
Dołącz do naszej społeczności i korzystaj z okazji do nawiązania kontaktów, wymiany doświadczeń oraz uczestniczenia w ekskluzywnych wydarzeniach dla członków klubu
Blog
Śledź nasz blog, na którym regularnie publikujemy artykuły i porady dotyczące zakładania i prowadzenia organizacji pozarządowych.
Narzędzia NGO
Skorzystaj z naszych praktycznych narzędzi, takich jak Planer NGO, który pomoże Ci w organizacji i planowaniu działań Twojej organizacji.
.
Wzory dokumentów
Pobierz gotowe wzory dokumentów, które ułatwią Ci przygotowanie niezbędnych formalności.
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony 4-NGO.org, gdzie znajdziesz jeszcze więcej informacji, narzędzi i zasobów, które pomogą Ci w założeniu i prowadzeniu organizacji pozarządowej. Razem możemy przyczynić się do pozytywnych zmian w naszym społeczeństwie!
Przeczytaj również inne wpisy
Odlicz od podatku darowiznę na fundację i stowarzyszenia.
Niektóre osoby chętnie wspierają finansowo organizacje pozarządowe. Tym samym dają świadectwo tego, iż nie zawsze są w stanie pomagać osobiście, ale chętnie to zrobią za pośrednictwem odpowiednich fundacji i stowarzyszeń. W tym artykule odpowiemy sobie na pytanie,...
Jak wykorzystać crowdfunding do realizacji swoich projektów?
Tak jak pisałem w poprzednich moich artykułach crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe, to jedna z najpopularniejszych metod pozyskiwania środków na realizację różnorodnych projektów. Dzięki niemu tak naprawdę każdy może zbierać pieniądze na swojeinicjatywy,...
4 korzyści płynące z zastosowania oprogramowania do zarządzania finansami w organizacjach non-profit
Zadowolenie obserwuję, że organizacje pozarządowe coraz częściej sięgają po oprogramowania do zarządzania finansami. Niewątpliwie profesjonalizację we wskazanym segmencie powoduje swego rodzaju optymalizację działań i umożliwia osiągać lepsze wyniki. W tym artykule...
Newsletter
Dołącz do Nas!
Dołącz do naszej społeczności, uczestnicz w wydarzeniach, korzystaj z kursów, narzędzi, usług i mentoringu.
Razem z 4-NGO.org twórzmy silne, skuteczne i innowacyjne organizacje pozarządowe, które będą wspierać rozwój społeczeństwa!