Jak utworzyć spółdzielnię socjalną

Drogi Społeczniku dzisiaj wprowadzimy Ciebie w świat Spółdzielni Socjalnych. Źródłem wiedzy i informacji na temat działania tego typu podmiotów jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych.(Dz.U.2023.0.802 t.j.).

Czym jest spółdzielnia socjalna

W największym skrócie Spółdzielnia socjalna, to podmiot łączący cechy przedsiębiorstwa oraz organizacji pozarządowej (przedsiębiorstwo społeczne). Członkami spółdzielni socjalnej muszą być co najmniej w 50% osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Ustawowo celem spółdzielni jest powrót do uregulowanego życia społecznego i aktywności na rynku pracy jej członków. Spółdzielnia socjalna, ma charakter zbliżony do spółdzielni pracy, podstawą jej działania jest osobiste świadczenie pracy przez jej członków, którego celem jest aktywizacja społeczna lub zawodowa. 

Spółdzielnia socjalna jest instytucją posiadającą osobowość prawną. W sprawach nieuregulowanych ustawą o spółdzielniach socjalnych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2021 r. poz. 648).

            Jako osoba prawna podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego na wniosek założycieli, do którego obowiązkowo dołączają zaświadczenia potwierdzające ich status jako osób należących do wymienionych kategorii (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o statusie bezrobotnego, zaświadczenie o statusie bezdomnego realizującego indywidualny program wychodzenia z bezdomności, o zakończeniu przez osoby uzależnione wymaganych programów terapeutycznych itp.). Oczywiście jako osoba prawna musi mieć uregulowaną strukturę organizacyjną. Powołując taką organizację należy opracować statut spółdzielni, w którym znajdą się między innymi takie informacje jak: nazwa (z odpowiednim rozszerzeniem wymaganym przez ustawę), miejsce siedziby, przedmiot działalności, zasady wyboru i odwoływania władz, a także wprowadzania zmian w statucie.

         W Krajowym Rejestrze Sądowym należy przedłożyć odpowiednie wnioski (KRS-W5, KRS-WK, KRS-WM), protokół ze zgromadzenia, listę członków spółdzielni z ich oryginalnymi podpisami, uchwałę o jej powołaniu, o przyjęciu statutu, zaświadczenie o posiadaniu odpowiednich uprawnień do założenia spółdzielni. Po złożeniu tych dokumentów należy postarać się o otrzymanie numeru REGON i NIP. Przy rejestracji, od spółdzielni nie pobiera się opłat sądowych.

Spółdzielnię socjalną  mogą utworzyć dwie osoby prawne, bądź minimum trzy osoby fizyczne – z obowiązkiem uzupełnienia składu członkowskiego spółdzielni do 5 osób w terminie 12 miesięcy.         
Ponadto Spółdzielnię socjalną mogą założyć osoby z pełną zdolnością do czynności prawnych zaliczające się do przynajmniej jednej z następujących kategorii:
a) bezrobotni,
b) niepełnosprawni,
c) uzależnieni od alkoholu, narkotyków lub środków odurzających po zakończeniu leczenia,
d) chorzy psychicznie,
e) bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności,
f) osoby opuszczające więzienie, które mają trudności z reintegracją społeczną,
g) uchodźcy uczestniczący w indywidualnym programie integracji,

Spółdzielnię socjalną mogą również założyć co najmniej dwie spośród następujących osób prawnych:
a) organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
b) jednostki samorządu terytorialnego;
c) kościelne osoby prawne

Spółdzielnie socjalne mogą liczyć między innymi na wsparcie finansowe z:

1.  Funduszu Pracy,
2.  środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
3.  programów resortowych m.in. Rządowego Programu Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020 (Program ASOS),
4.  Programu – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (FIO).
5.  PFRON

Paweł Nowacki

Prawnik

Od 2000 roku związany z obsługą cywilno-prawną, od Głównego Urzędu Ceł po Izbę Celną w Warszawie, Ponad 10 lat pracy jako Asystent Sędziego  w Izbie Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Od dwóch lat związany z jedną z warszawskich kancelarii prawnych

Przeczytaj również inne wpisy