Klub sportowy i UKS – pigułka wiedzy o organizacjach sportowych

Kluby sportowe to jedna z najliczniejszych grup organizacji w sektorze obywatelskim.

Społeczniku, z wcześniejszych blogów już wiesz, że możesz zdecydować się na założenie fundacji oprócz takich form organizacji społecznych, jak stowarzyszenie zwykłe oraz rejestrowe.

Dzisiaj zajmiemy się Organizacją sportową

Kluby sportowe mogą działać w formie:

1) stowarzyszeń wpisanych do ewidencji starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu (wtedy, gdy nie prowadzą działalności gospodarczej, a co więcej jej prowadzenia nie może przewidywać statut takiego stowarzyszenia, ponieważ wtedy muszą zarejestrować się w KRS),

2) uczniowskich klubów sportowych (UKS),

3) stowarzyszeń lub fundacji zarejestrowanych w KRS (powstają i rejestrują się jak inne stowarzyszenia/ fundacje),

4) spółek kapitałowych, tj. zarejestrowanych w KRS spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych (podmioty te są przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność gospodarczą, wiele piłkarskich klubów pierwszoligowych działa w takiej formie prawnej).

Zajmiemy się podstawową formą klubu sportowego, jako stowarzyszenia oraz uczniowskiego klubu sportowego.

Podstawą prawną działania takich organizacji (klubu sportowego oraz uczniowskiego klubu sportowego) są:
– Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. – o sporcie (Dz.U. 2022.0.1599 t.j.)
– Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U.2020.0.2261 t.j.),
– Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U.2023.0.571 t.j.),
– Statut klubu sportowego.

Zgodnie z Rozdziałem 2 ustawy o sporcie działalność w art. 3 działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego (ust. 1), jako osoba prawna (ust. 2).

                Ustawa o sporcie nie precyzuje, jaką formę prawną powinien mieć klub sportowy, nie podaje jego definicji, wskazuje jedynie, że musi posiadać osobowość prawną. Twórcy klubu sportowego mogą sami zdecydować o jego formie prawnej w zależności od swoich potrzeb i możliwości.

 Ważne – Stowarzyszenie zwykłe nie ma osobowości prawnej, co oznacza, że klub sportowy nie może działać w takiej formie (stowarzyszenie zwykłe może prowadzić działalność sportową, ale nie będzie klubem sportowym w świetle ustawy o sporcie).

Powoływanie na podstawie prawa o stowarzyszeniach klubu sportowego (nieprowadzącego działalności gospodarczej) lub uczniowskiego klub sportowego (UKS)  –  rejestracja poprzez wpis do ewidencji starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu

Zgodnie z ustawą Prawo o stowarzyszeniach obywatele polscy, którzy korzystają z pełni praw publicznych oraz posiadają pełną zdolność do czynności prawnych (ukończyli 18 lat i nie są ubezwłasnowolnieni), mogą zakładać stowarzyszenia, a więc także stowarzyszenia sportowe lub uczniowskie kluby sportowe. Takie same prawo mają cudzoziemcy zamieszkali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – mogą zrzeszać się w stowarzyszeniach, zgodnie z przepisami obowiązującymi obywateli polskich.

Małoletni poniżej 16 lat może należeć do stowarzyszenia, jeśli wyrażą na to zgodę jego rodzice lub opiekunowie, nie ma jednak biernego ani czynnego prawa wyborczego. Natomiast małoletni w wieku 16–18 lat sam decyduje o przynależności do stowarzyszenia oraz korzysta z pełni praw wyborczych, jednak w składzie zarządu danej organizacji większość muszą stanowić osoby pełnoletnie.

                Osobie prawnej wolno być tylko członkiem wspierającym stowarzyszenia, ustawa jednak nie definiuje członkostwa wspierającego. Powinien to regulować statut (oczywiście, w sposób zgodny z prawem).

                W przypadku uczniowskiego klubu sportowego (UKS) ważne są także przepisy ustawy o sporcie, która stanowią, że członkami takiego klubu mogą być uczniowie, rodzice i nauczyciele (art. 4. ustawy o sporcie  – Uczniowski klub sportowy). Do załażenia klubu sportowego potrzebna jest grupa minimum siedmiu osób, tak jak przy stowarzyszeniu rejestrowanym w KRS.

            Procedura rejestracyjna (ewidencja) starosty na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego

Klub sportowy oraz uczniowskich klub sportowy, który chce posiadać osobowość prawną i status stowarzyszenia, a w swoim statucie nie przewidział prowadzenia działalności gospodarczej, podlega uproszczonej procedurze rejestracji. Rejestruje się tylko u starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu, a nie w KRS.

            Działalność tylko w zakresie sportu

Podstawowym obowiązkiem klubu sportowego jest realizacja zadań w zakresie sportu, czyli (zgodnie z ustawową definicją) „wszelkich form aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne [np. rekreacyjne] lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej [uczestników], rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach”.

O ile jednak organizacje rejestrujące się w KRS mogą dodatkowo podejmować wszelkie działania zgodne z prawem, o tyle uczniowskie kluby sportowe oraz inne kluby decydujące się na rejestrację w starostwie muszą prowadzić działalność wyłącznie w zakresie sportu. Podjęcie aktywności pozasportowej, powoduje konieczność wpisania podmiotu do KRS (wynika to z art. 4 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy o sporcie oraz z rozporządzenia ministra sportu i turystyki w sprawie ewidencji klubów sportowych.

Cele i formy działań – Stowarzyszenie sportowe lub uczniowski klub sportowy (UKS) zgłoszone do ewidencji starosty (nieprowadzące działalności gospodarczej):

• cele wyłącznie w zakresie kultury fizycznej (sportu, wychowania fizycznego, rehabilitacji ruchowej),
• cel niezarobkowy
• cel sportowy, np.: kształtowanie pozytywnych cech charakteru i osobowości w środowisku dzieci, młodzieży i dorosłych,
• możliwość prowadzenia nieodpłatnej i odpłatnej działalności pożytku publicznego,
• działania mogą być adresowane do: członków organizacji, osób spoza organizacji, członków organizacji i osób spoza organizacji.

 Władze  – Stowarzyszenie sportowe lub uczniowski klub sportowy (UKS) zgłoszone do ewidencji starosty:

• walne zebranie członków,
• komisja rewizyjna,
• zarząd.

 Majątek i źródła finansowania  – Stowarzyszenie sportowe lub uczniowski klub sportowy (UKS) zgłoszone do ewidencji starosty:

• na etapie tworzenia nie jest potrzebny majątek (to ludzie stanowią „kapitał”),
• źródła finansowania: administracja centralna i samorządowa (np. dotacje), osoby fizyczne i prawne (np. darowizny, zbiórki publiczne), składki członkowskie,
• 1% podatku (jeśli uzyskają status OPP),
• działalność odpłatna pożytku publicznego.

Paweł Nowacki

Prawnik

Od 2000 roku związany z obsługą cywilno-prawną, od Głównego Urzędu Ceł po Izbę Celną w Warszawie, Ponad 10 lat pracy jako Asystent Sędziego  w Izbie Pracy Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Od dwóch lat związany z jedną z warszawskich kancelarii prawnych

Przeczytaj również inne wpisy